Νεοπλάσματα του ουρογεννητικού συστήματος

ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ

Σχεδόν όλοι οι κακοήθεις όγκοι που προέρχονται από το νεφρό αναπτύσσονται στο νεφρικό παρέγχυμα: είναι όγκοι των νεφρικών κυττάρων ή αδενοκαρκινώματα. Οι δείκτες επίπτωσης για το αδενοκαρκίνωμα του νεφρού έχουν αυξηθεί, πιθανώς λόγω της διαθεσιμότητας των εξελιγμένων απεικονιστικών διαγνωστικών τεχνικών. Το πιο συχνό σύμπτωμα του όγκου αυτού είναι η μακροσκοπική αιματουρία, που ακολουθείται από άλγος στις λαγόνιες περιοχές και ψηλαφητή μάζα. Άλλοτε είναι ασυμπτωματικοί και αποκαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο των νεφρών που γίνεται για διάφορους λόγους. Μπορεί να παρατηρηθεί υπέρταση λόγω τμηματικής ισχαιμίας ή συμπίεσης του αγγειακού μίσχου του νεφρού, καθώς και πολυκυτταραιμία, που προκαλείται από αυξημένη δραστηριότητα της ερυθροποιητίνης.

ΔΙΑΣΠΟΡΑ

Άμεση:

-Στον περιφερειακό λιπώδη ιστό μέσω της λιπώδους κάψας.

-Στη νεφρική πύελο.

Αιματογενώς:

-Στους πνεύμονες, τον εγκέφαλο, το δέρμα.

Κατά συνέχεια ιστού στις φλέβες:

-Στη νεφρική φλέβα.

-Στην κάτω κοίλη φλέβα.

-Στο δεξιό κόλπο.

Λεμφογενώς:

-Στους λεμφαδένες της πύλης του νεφρού.

-Στους παρααορτικούς λεμφαδένες.

-Στους λεμφαδένες του τραχήλου.

ΟΓΚΟΣ ΤΟΥ WILM (ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑ)

Είναι ο πιο συνηθισμένος συμπαγής ενδοκοιλιακός όγκος της παιδικής ηλικίας. Απαντάται σε 1 στα 10.000 παιδιά παγκοσμίως. Συνήθως παρουσιάζεται σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών, αν και περιστασιακά παρατηρείται και σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και σπανιότερα σε ενήλικες. Σε 4% των περιπτώσεων ο όγκος του Wilm εντοπίζεται ταυτόχρονα και στους δύο νεφρούς. Πρόκειται για έναν κακοήθη όγκο του νεφρού, εμβρυικής προέλευσης, που αποτελείται από διάφορους συνδυασμούς βλαστικών, στρωματικών και επιθηλιακών στοιχείων. Έχει διαπιστωθεί ένα γενετικό έλλειμμα (WTI, το κατασταλτικό γονίδιο για τον όγκο του Wilm). Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι κοιλιακό άλγος με ψηλαφητή μάζα, αιματουρία, πυρετός, ανορεξία, ναυτία και έμετος. Η εμφάνιση αιματουρίας υποδηλώνει την προσβολή του αθροιστικού συστήματος του νεφρού.

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ

Στάδιο Ι: Ο όγκος είναι περιορισμένος στο νεφρό.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος επεκτείνεται έξω από το νεφρό.

Στάδιο ΙΙΙ: Υπολειμματικός όγκος, μη αιματογενής διασπορά.

Στάδιο ΙV: Αιματογενής μετάσταση.

Στάδιο V: Ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη εντόπιση στους νεφρούς.

ΟΓΚΟΙ ΤΟΥ ΟΥΡΟΘΗΛΙΟΥ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΟΥΡΟΦΟΡΩΝ ΟΔΩΝ

Οι όγκοι των ανώτερων ουροφόρων οδών προσβάλλουν το πυελοκαλυκικό σύστημα (νεφρική πύελος και κάλυκες) και τους ουρητήρες. Είναι σχετικά σπάνιοι, καθώς αποτελούν μόνο το 5% όλων των καρκίνων του ουροθηλίου. Το καρκίνωμα του μεταβατικού επιθηλίου είναι η πιο συνηθισμένη ιστολογική εικόνα, ενώ το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι λιγότερο συχνό. Το κύριο σύμπτωμα είναι η αιματουρία, που ακολουθείται από κωλικοειδές άλγος, εξαιτίας της απόφραξης της αποχετευτικής μοίρας από τη μάζα του όγκου. Το καρκίνωμα του ουροθηλίου μπορεί να αναπτυχθεί ως παραλλαγή που σχετίζεται με το κληρονομικό μη πολυποειδές καρκινικό σύνδρομο του παχέως εντέρου.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

Περίπου το 75% των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι άνδρες. Πρόκειται για τον 5ο σε σειρά συχνότητας όγκο στην Ευρώπη και τον 4ο στις ΗΠΑ. Οι συχνότεροι παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα και η επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνα (όπως οι βαφές της ανιλίνης). Το 80% των όγκων της ουροδόχου κύστης περιορίζονται στο βλεννογόνο της κύστης: ονομάζονται επιφανειακοί όγκοι και ένα ποσοστό από αυτούς έχουν πιθανότητα να μη υποτροπιάσουν. Σε αντίθεση νε αυτούς, οι υπόλοιποι όγκοι φτάνουν μέχρι τη μυϊκή στιβάδα του χώματος της κύστης και είναι πολύ επιθετικοί και καοήθεις. Το σύμπτωμα κλειδί είναι η αιματουρία, συχνά μαζική και ανώδυνη.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη είναι ο πιο συχνός κακοήθης όγκος στους άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών και η επίπτωσή του αυξάνει δραματικά για κάθε δεκαετία της ηλικίας. Ο καρκίνος του προστάτη προέρχεται συνήθως από το αδενικό επιθήλιο και έχει παρόμοια ιστολογική εικόνα με τον φυσιολογικό προστάτη. Οι ορμονικές επιδράσεις παίζουν αναμφίβολα ρόλο στην αιτιολογία του αδενοκαρκινώματος. Σε γενικές γραμμές, εξελίσσεται αργά και μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα απόφραξης της ουρήθρας και αιματουρία. Οι μεταστάσεις στην πύελο, τις πλευρές και τα σώματα των σπονδύλων μπορούν να προκαλούν οστεαλγία.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΟΡΧΕΩΝ

Σεμίνωμα

Περίπου το 95% των περιπτώσεων καρκίνου του όρχι είναι όγκοι των γαμετών και ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό συμπαγών όγκων στους άνδρες ηλικίας μεταξύ 15 και 34 ετών. Η επίπτωσή τους είναι μέχρι και 20 φορές μεγαλύτερη στους ασθενείς με ιστορικό κρυψορχίας. Για ιστολογικούς και κλινικούς λόγους κατατάσσονται περαιτέρω σε σεμινώματα και μη σεμινωματοειδείς όγκους. Το 50% των όγκων των όρχεων είναι σεμινώματα. Μπορεί να είναι αναπλαστικά, συγκυτιοτροφοβλαστικά (από γιγαντοκύτταρα) ή σπερματοκυτταρικά. Οι συνδυασμοί των διαφορετικών ιστολογικών τύπων (σεμινώματα και μη σεμινώματα) είναι συχνοί και γι’ αυτό, επειδή οι μη σεμινωματοειδείς όγκοι είναι περισσότερο επιθετικοί, ο καρκίνος των όρχεων θεωρείται σεμίνωμα μόνο όταν υπάρχει ιστολογικά επιβεβαιωμένο αμιγές σεμίνωμα και με φυσιολογικά επίπεδα α-φυτοπρωτεΐνης (δείκτης για τους μη σεμινωματοειδείς όγκους). Τα κυριότερα συμπτώματα είναι η αύξηση του μεγέθους και της σκληρίας των όρχεων, ασυμμετρία και πόνος.

Οι μη σεμινωματοειδείς όγκοι

Οι όγκοι αυτοί περιλαμβάνουν τύπους, όπως το τεράτωμα, το εμβρυονικό καρκίνωμα, το χοριοκαρκίνωμα και ο όγκος του λεκιθικού ασκού. Το εμβρυονικό καρκίνωμα είναι ο περισσότερο αδιαφοροποίητος κυτταρικός τύπος με πολυδύναμες ικανότητες διαφοροποίησης σε άλλους μη σεμινωματοειδείς τύπους κυττάρων. Ως καρκινικοί δείκτες μπορούν να παράγουν α-φυτοπρωτεΐνη, ανθρώπινη χοριονική γοναδοτροπίνη (hCG) ή και τις δύο. Το χοριοκαρκίνωμα αποτελείται από κυτταροτροφοβλάστες και συγκυτιοτροφοβλάστες και σχετίζεται συνήθως με αυξημένες συγκεντρώσεις της hCG. Το τεράτωμα αποτελείται από κύτταρα σωματικού τύπου από δύο ή περισσότερα στρώματα των γαμετών (εξώδερμα, μεσόδερμα ή εσώδερμα). Τα ώριμα τερατώματα παρουσιάζονται με καλά διαφοροποιημένους ενήλικους κυτταρικούς πληθυσμούς, όπως τα κύτταρα χόνδρου ή αδενικού επιθηλίου. Οι περισσότεροι μη σεμινωματοειδείς όγκοι περιλαμβάνουν αρκετούς ιστολογικούς τύπους και το σεμίνωμα μπορεί να είναι ένας από αυτούς.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του πέους είναι ένας ασυνήθης όγκος και αντιπροσωπεύει μόνο το 1% των θανάτων από καρκίνο μεταξύ των ανδρών που ζουν στις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες. Εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες που έχουν υποβληθεί σε περιτομή και που δεν ακολουθούν ικανοποιητικές πρακτικές τοπικής υγιεινής. Οι τύποι 16 και 18 των ιών των θηλωμάτων HPV σχετίζονται συνήθως με την αιτιολογία του καρκίνου του πέους. Προκαρκινικές βλάβες, όπως η ερυθροπλασία του Queyrat και η νόσος του Bowen, θεωρούνται πρόδρομες μορφές αυτού του καρκίνου. Στην πραγματικότητα περιγράφονται ως καρκινώματα in situ ή ενδοεπιθηλιακά νεοπλάσματα. Τα περισσότερα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα πρωτοεμφανίζονται στη βάλανο, την βαλανοποσθική αύλακα ή κάτω από την ακροποσθία. Η ανάπτυξή τους είναι είτε εξωφυτική, είτε ελκωτική και διηθητική. Η επιπολής εντόπιση επιτρέπει την πρώιμη ανακάλυψή του και συντηρητική αγωγή. Σε ποσοστό μεγαλύτερο από 30% των περιπτώσεων, όμως, ο όγκος καταλαμβάνει τους βουβωνικούς λεμφαδένες, από όπου μπορεί να επεκταθεί.