19/12/10

Υποθυρεοειδισμός

Ο θυρεοειδής αδένας εντοπίζεται στο λαιμό, κάτω από τον κρικοειδή χόνδρο ή «μήλο του Αδάμ». Παράγει δύο ορμόνες: τη θυροξίνη (Τ4) και την τριιωδιοθυροξίνη (Τ3). Οι ορμόνες του θυρεοειδούς ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός χρησιμοποιεί και αποταμιεύει ενέργεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται μεταβολισμός.
Η λειτουργία του θυρεοειδούς ρυθμίζεται και ελέγχεται από έναν άλλο αδένα, που ονομάζεται υπόφυση και βρίσκεται στον εγκέφαλο. Η υπόφυση παράγει την ορμόνη θυρεοτροπίνη ή TSH, που δρα πάνω στο θυρεοειδή για την παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών Τ3 και Τ4.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ
Υποθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί και παράγει ελαττωμένη ποσότητα θυρεοειδών ορμονών.
Είναι η πιο συχνή πάθηση του θυρεοειδούς. Συμβαίνει σε μεγαλύτερο ποσοστό στις γυναίκες, επιβαρύνεται με την ηλικία και παρουσιάζει κληρονομική προδιάθεση.
Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:
  • Κόπωση
  • Αδυναμία
  • Μέτρια αύξηση του σωματικού βάρους
  • Βραδυσφυγμία
  • Υπνηλία
  • Ξηρό δέρμα, εύθρυπτες τρίχες
  • Μη ανοχή στο ψυχρό περιβάλλον
  • Διαταραχές συμπεριφοράς
  • Κατάθλιψη
Τα συμπτώματα αυτά δεν παρουσιάζονται ειδικά στον υποθυρεοειδισμό και επιπλέον πολλοί άνθρωποι με υποθυρεοειδισμό παρουσιάζουν μόνο δύο ή τρία από τα παραπάνω συμπτώματα. Είναι πολύ σημαντικό ότι στις μέρες μας μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να αποκαλύψει τη διαταραχή πολύ νωρίς, σε αρχικό ακόμα στάδιο.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ
Στους ενήλικες, η νόσος του Hashimoto (ή αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα) είναι η πιο κοινή αιτία υποθυρεοειδισμού. Είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία το ανοσολογικό σύστημα στρέφεται κατά του θυρεοειδούς αδένα, με συνέπεια την καταστροφή του και την ανεπαρκή παραγωγή θυρεοειδών ορμονών.
Όμως, υποθυρεοειδισμός μπορεί να παρουσιαστεί και μετά τη θεραπευτική χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, καθώς και μετά τη χειρουργική αποκατάσταση μιας σειράς νοσημάτων του θυρεοειδούς αδένα (οζώδη βρογχοκήλη, νόσος του Graves κλπ.).
Σπάνια, η ανεπαρκής έκκριση της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης από την υπόφυση προκαλεί υποθυρεοειδισμό. Υποθυρεοειδισμός μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και από τον τοκετό, αν η δημιουργία του θυρεοειδούς αδένα κατά την ενδομήτρια ζωή είναι ατελής.

ΠΟΣΟ ΣΟΒΑΡΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ
Στους ενήλικες, ο υποθυρεοειδισμός που δεν έχει αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, οδηγεί σε εγκεφαλική και φυσική δυσλειτουργία, με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, καθώς και σε συμπτωματολογία καρδιαγγειακής νόσου. Σε μεγάλη μείωση των θυρεοειδικών ορμονών για μεγάλο χρονικό διάστημα επέρχεται και κώμα που ονομάζεται μυξοιδηματικό λόγω της συνοδού εμφάνισης οιδήματος ανά σάρκα.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του υποθυρεοειδισμού είναι απαραίτητη κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης για την ασφάλεια και της μητέρας και του παιδιού. Η διαδικασία ελέγχου των βρεφών αμέσως μετά τη γέννα για την επάρκεια των ορμονών του θυρεοειδούς αποτελεί πλέον εξέταση ρουτίνας στις μαιευτικές κλινικές, που αποκαλύπτει τα παιδιά με υποθυρεοειδισμό. Αν, όμως, το παιδί δεν ακολουθήσει θεραπεία, θα εμφανίσει εγκεφαλική δυσλειτουργία και προοδευτικά καθυστέρηση με διαταραχές στην ανάπτυξη.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ
Με μια απλή αιματολογική εξέταση μπορούν να προσδιοριστούν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών Τ3 και Τ4, καθώς και της TSH. Υποθυρεοειδισμό έχουμε όταν βρούμε υψηλές τιμές TSH και χαμηλές τιμές θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα. Σε περίπτωση αρχικής εκδήλωσης ή υποκλινικού υποθυρεοειδισμού, η TSH παρουσιάζει μικρή αύξηση πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα, ενώ τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3, Τ4) θα είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια. Όταν η αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η νόσος του Hashimoto, τότε ανιχνεύονται στο αίμα και αυξημένα αντισώματα έναντι του θυρεοειδούς.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού γίνεται με τη χορήγηση ανασυνδυασμένης ορμόνης του θυρεοειδούς, της θυροξίνης, και ονομάζεται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με θυροξίνη.
Η αγωγή ορμονικής υποκατάστασης με θυροξίνη σε περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού λαμβάνεται δια βίου. Όμως, σε αρκετές καταστάσεις (εγκυμοσύνη κλπ.) μπορεί δυνητικά να χρειαστεί επαναρρύθμιση, όπου ο προσδιορισμός της TSH κρίνεται απαραίτητος για αξιολόγηση. Πρέπει να αναφερθεί ότι σε περιπτώσεις θεραπείας με υψηλές δόσεις, μπορεί να εμφανιστεί οστεοπόρωση, καθώς και καρδιαγγειακή δυσλειτουργία, ενώ με χαμηλές δόσεις δεν παρατηρείται η αναμενόμενη ύφεση της προηγούμενης συμπτωματολογίας και βρισκόμαστε σε κατάσταση υπομεταβολισμού με όλες τις συνέπειες.
Η τακτική παρακολούθηση και επικοινωνία με τον θεράποντα γιατρό παρουσιάζει το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

18/12/10

Σχετικά με την υπέρταση

Φυσιολογικά η πίεση πρέπει να είναι κάτω από 14 ή 140 mmHg η μεγάλη (συστολική) και κάτω από 9 ή 90 mmHg η μικρή (διαστολική). Αν σ’ ένα μήνα έχεις δέκα μετρήσεις και μόνο δύο φορές η πίεση υπερβαίνει το 140, τότε η πίεση αυτή είναι φυσιολογική. Το ίδιο σκεπτικό ισχύει για τη μικρή πίεση, τη διαστολική. Καλό είναι ο ενδιαφερόμενος, που συνήθως έχει υπέρταση, να μετράει την πίεσή του κάθε εβδομάδα μια φορά το πρωί, π.χ. 10-12 η ώρα την Κυριακή και άλλη μια την Πέμπτη το απόγευμα 5-7 η ώρα. Σ’ ένα τετράδιο κρατάει σημειώσεις με στήλες ημερομηνίας, σφυγμών και πίεσης, πρωί και απόγευμα και μετά από τέσσερις μήνες το στέλνει στο γιατρό του για να το αξιολογήσει.
Η υπέρταση είναι σπουδαίος παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου. Κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 20 mmHg και κάθε αύξηση κατά 10 mmHg της διαστολικής συνοδεύεται από διπλάσια θνησιμότητα, λόγω εμφράγματος ή εγκεφαλικού ή άλλου επεισοδίου σε ανθρώπους ηλικίας 40-70 ετών. Η θνησιμότητα αυξάνεται απότομα μετά το 140/90 mmHg. Έτσι, αν η συστολική πίεση ανέβει από 135 στο 155, διπλασιάζεται η θνησιμότητα και στα 175/105 mmHg τετραπλασιάζεται. Επιπλέον ο καρδιαγγειακός κίνδυνος από την υπέρταση αυξάνεται πολύ αν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Αν λόγου χάρη κάποιος έχει μόνο υπέρταση, χωρίς άλλο παράγοντα κινδύνου, με διαστολική πίεση στα 105, την επόμενη δεκαετία έχει κίνδυνο 4,6%. Στον ίδιο άρρωστο ο κίνδυνος αυξάνεται στα 21% αν έχει και υψηλή χοληστερίνη 335, στα 32,6% αν προστεθεί σακχαρώδης διαβήτης, 45,9% αν προστεθεί και το κάπνισμα.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η υπέρταση στη χώρα μας είναι σε ποσοστά περί τα 30% στο γενικό πληθυσμό, μικρότερα σε νέες ηλικίες και μεγάλα σε ηλικιωμένους. Άνω των 60 ετών έχουν υπέρταση πάνω από το μισό του πληθυσμού. Το άσχημο είναι ότι πολλοί δεν γνωρίζουν ότι έχουν υπέρταση. Εδώ είμαστε υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσουμε τρεις φορές το μείον 50% και μας θλίβει. Την πρώτη φορά αυτό το ποσοστό αφορά τους υπερτασικούς που δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από πίεση και το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει στο 50% των υπερτασικών ασθενών. Και πάλι από όσους γνωρίζουν ότι έχουν υπέρταση μόνο το 50% βρίσκονται σε θεραπεία. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι εξ αυτών που βρίσκονται σε φαρμακευτική θεραπεία της υπέρτασης μόνο το 50% επιτυγχάνει το στόχο ελάττωσης της συστολικής κάτω από 140 και της διαστολικής κάτω από 90 mmHg. Με άλλα λόγια, αν υπολογίσουμε όλους τους υπερτασικούς, τελικά η πίεση ρυθμίζεται μόνο σε ποσοστό 12,5%.
Είναι απαραίτητο να γνωρίζεις αν πάσχεις από υπέρταση. Η αυξημένη πίεση πρέπει να βεβαιωθεί από τον γιατρό σου, ο οποίος τότε θα κάνει πλήρη κλινική εξέταση με λεπτομερή λήψη του ιστορικού, ψηλάφηση, ακρόαση. Επιπλέον θα ζητήσει αναλύσεις αίματος και ούρων, ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) και υπερηχογράφημα (Triplex της καρδιάς) και πιθανόν να συμπληρώσει τις πληροφορίες του, για την κατάσταση που βρίσκονται οι αρτηρίες του οργανισμού, με βυθοσκόπηση στα μάτια, Triplex καρωτίδων και κοιλιακής αορτής και αγγείων κάτω άκρων. Έτσι, πέρα από την υπέρταση θα γνωρίσεις: α) αν έχεις κι άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστεριναιμία και β) αν υπάρχουν ήδη βλάβες - αθηρωματικές πλάκες στις αρτηρίες. Στην τελευταία περίπτωση είναι πιθανό να κάνεις και δοκιμασία κόπωσης, για έλεγχο ισχαιμίας του μυοκαρδίου.
Στην υπέρταση προσοχή στο αλάτι. Θα πρέπει να είναι ελάχιστο στο φαγητό, μέχρι 5 γραμμάρια τη μέρα, που σημαίνει ότι η προσθήκη αλατιού θα είναι μια ιδέα στο μαγείρεμα, αφού όλες οι τροφές έχουν μέσα τους αλάτι που δίνουν τη μέρα μέχρι 3 γραμμάρια. Στην παχυσαρκία θα χάσεις βάρος με πιο λίγο φαγητό, αποφυγή της αλκοόλης ή το πολύ ένα ποτηράκι, αποφυγή γλυκού, λίγα λιπαρά και περιορισμένο φαγητό το βράδυ που γίνεται αμέσως λίπος. Επιτρέπεται το λάδι της ελιάς, αλλά κι αυτό λίγο, επειδή έχει πολλές θερμίδες (1 γραμμάριο περιέχει 9 θερμίδες). Πρέπει να γυμνάζεσαι, καλύτερα γρήγορο βάδισμα μισή έως μια ώρα τη μέρα, που μειώνει και την πίεση. Θα πρέπει να έχεις τάξη στο πρόγραμμα των καθημερινών σου απασχολήσεων. Δεν καπνίζεις σεβόμενος τους άλλους. Αποφεύγεις αδιέξοδα και συγκρούσεις που ανεβάζουν την πίεση και βρίσκεις χρόνο για ξεκούραση. Εκνευρισμοί στο σπίτι θεραπεύονται συχνά με απλά μέσα: αλλαγή δωματίου, μια βόλτα στην παραλία, στην πλατεία ή το χωράφι, ψιθυρίζοντας τραγούδια που σου αρέσουν. Αν παρόλα αυτά, επιμένει η υπέρταση, τότε ο γιατρός θα δώσει φάρμακο.

ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ 24ΩΡΟΥ
Η πίεση χρειάζεται να υπάρχει στο κυκλοφορικό σύστημα για να δέχονται αίμα και να δουλεύουν ο εγκέφαλος και όλα τα όργανα του σώματος, τα χέρια και τα πόδια. Χωρίς πίεση, που την παράγει η συστολή της καρδιάς, δεν φτάνει το αίμα μέχρι τις άκρες του σώματος, ώστε να περπατάμε, να τρέχουμε, να μιλάμε και φυσικά να σκεφτόμαστε. Όταν κοιμάσαι, είναι μικρές οι ανάγκες του σώματος σε αίμα, επειδή τα περισσότερα όργανα ξεκουράζονται και ζητούν λίγο οξυγόνο και τροφή για τη ζωή. Εδώ τα εγκεφαλικά είναι πιο απαιτητικά και μπορεί εσύ να κοιμάσαι, αυτά όμως φαίνεται ότι εργάζονται και καταναλώνουν περισσότερο ενέργεια από άλλα που κοιμούνται. Πάντως η συνολική ανάγκη του σώματος σε αίμα κατά τον ύπνο είναι μειωμένη και η συστολική πίεση είναι χαμηλή, συχνά κάτω από 100 mmHg. Ο εγκέφαλος, με το σώμα ξαπλωμένο, βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την καρδιά και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη πίεση που απαιτείται τη μέρα για να ανέβει το αίμα στο κεφάλι. Την ημέρα οι δραστηριότητες όλων των οργάνων είναι σημαντικές και ιδιαίτερα του μυϊκού συστήματος, ώστε να μπορούμε να σηκωνόμαστε όρθιοι στα πόδια και να περπατάμε. Γι’ αυτό το σώμα χρειάζεται περισσότερο αίμα σε κάθε λεπτό και για να γίνει αυτό ανεβαίνει η πίεση. Μόλις ξυπνάμε η συστολική από 90 ή 100 γίνεται 110 ή 120 mmHg, συχνά και μεγαλύτερη. Φυσιολογικά, στη διάρκεια της ημέρας υπάρχουν διακυμάνσεις και η πίεση είναι χαμηλότερη όταν αναπαύεσαι στο κάθισμα διαβάζοντας ήρεμα ένα βιβλίο και μεγαλύτερη στο βάδισμα, ιδίως όταν η προσπάθεια είναι μεγάλη, για παράδειγμα γρήγορο βάδισμα σε ανηφόρα ή σε άρση βάρους. Φυσιολογικά τότε η πίεση μπορεί να φτάσει η μεγάλη 160 mmHg ή και περισσότερο.
Στο ερώτημα, ποια είναι χαμηλότερη φυσιολογική πίεση, η απάντηση είναι, εκείνη με την οποία μπορεί να σκέφτεσαι και να περπατάς καλά και κάθε τιμή κάτω από αυτήν σου φέρνει ζάλη και αδυναμία. Αν λοιπόν νιώθεις καλά με τη μεγάλη στα 110, τότε αυτό είναι καλύτερο από το 120, επειδή οι ζημιές που προκαλούνται από την πίεση στις αρτηρίες είναι μικρότερες. Αν νιώθεις καλά με τη μεγάλη πίεση στα 100, τότε αυτή η τιμή είναι καλύτερη από το 110, αφού οι αρτηρίες δουλεύουν πιο ξεκούραστα. Επομένως, δεν πρέπει να παραπονιέσαι όταν βρίσκεις την πίεσή σου 10 (100 mmHg) και είσαι καλά.
Η πίεση και ο σφυγμός κυμαίνονται σημαντικά στη διάρκεια του 24ώρου. Άλλος είναι ο αριθμός των σφυγμών κατά λεπτό στον ύπνο, άλλος κατά το ξύπνημα, που ο οργανισμός ξαφνικά «τρομάζει» για τις καθημερινές υποχρεώσεις και άλλος ο σφυγμός όταν τρέχεις στο στάδιο. Έτσι, αν παρακολουθεί κανείς συνεχώς αυτές τις διακυμάνσεις το 24ωρο, συχνά παρατηρεί ότι ο φυσιολογικός άνθρωπος μπορεί να έχει 45 ή και 40 παλμούς ανά λεπτό στις 2-4 τη νύχτα, και τη μέρα σε κάποια στιγμή με ένταση, να έχει πάνω από 120. Το ίδιο περίπου ισχύει με την πίεση. Σε μια εξέταση Holter πιέσεως, κατά την οποία η μέτρηση γίνεται αυτόματα, ανά 20 ή 30 λεπτά όλο το 24ωρο ανεξάρτητα από ασχολίες, παρατηρούμε ότι φυσιολογικά τη νύχτα μπορεί η μεγάλη (συστολική) πίεση να είναι 90 ή 100. Στη διάρκεια της ημέρας σε άλλες μετρήσεις βλέπουμε 110 ή 120, αλλά υπάρχει και μέτρηση που μπορεί να δείξει 150 ή 160, πάνω σε μια σωματική προσπάθεια ή και ψυχική ένταση.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΛΕΥΚΗΣ ΜΠΛΟΥΖΑΣ - ΟΙΚΙΑΚΗ ΒΟΗΘΟΣ
Αρχικά, η μέτρηση της πίεσης γινόταν μόνον από τον γιατρό. Σήμερα όμως έχει διαδοθεί και η μέτρησή της στο σπίτι. Μάλιστα για αρκετά πρόσωπα, που μπορεί να φτάνουν και το 30% του πληθυσμού, πιο καλή είναι μέτρηση στο σπίτι, επειδή στο ιατρείο η πίεση είναι πλασματικά ψηλή, λόγω συνδρόμου «λευκής μπλούζας». Ο ασθενής φοβάται, ταράζεται και αμέσως η πίεσή του ανεβαίνει. Αυτός βέβαια είναι και ο λόγος για τον οποίο, ακόμα και στο σπίτι, καλό είναι να γίνονται τρεις τουλάχιστον μετρήσεις μέσα σε 4-5 λεπτά και να υπολογίζεται η μέση τιμή των δύο τελευταίων μετρήσεων. Με το ηλεκτρονικό πιεσόμετρο μετράς την πίεσή σου, ήρεμος και καθιστός, πάντα στο μπράτσο, που στηρίζεται στο τραπέζι και βρίσκεται στο ίδιο περίπου ύψος με την καρδιά. Στο σπίτι το πιεσόμετρο καλύτερα να το χειρίζεται συγκεκριμένο πρόσωπο, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα ιατρικά, το οποίο προσέχει και εφαρμόζει όσα ορίζει ο γιατρός και συμπεριφέρεται από χρόνια ως βοηθός γιατρού της οικογένειας.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ - ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Ο υπερτασικός πρέπει να εξετάζεται για πιθανές βλάβες αρτηριών και άλλων οργάνων που αποτελούν επιπλοκές της υπέρτασης. Με τους υπέρηχους (Triplex) ελέγχεται η καρδιά μήπως η υπέρταση έχει προκαλέσει υπερτροφία της αριστερής κοιλίας. Το ίδιο γίνεται και με το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), αλλά αυτό δεν έχει τόση ακρίβεια όση το Triplex. Αντίθετα, το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι απαραίτητο για μελέτη αρρυθμίας, μήπως η υπέρταση (πέρα από την υπερτροφία) έχει προκαλέσει για παράδειγμα και κολπική μαρμαρυγή. Με το Triplex ελέγχονται οι καρωτίδες για ύπαρξη αθηρωματικής πλάκας, η αορτή για το ενδεχόμενο ανευρύσματος και οι αρτηρίες των κάτω άκρων, όταν υπάρχει υποψία περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας με διαλείπουσα χωλότητα.
Το έμφραγμα, η καρδιακή ανεπάρκεια και το εγκεφαλικό αυξάνονται αντίστοιχα, τρεις, έξι και επτά φορές περισσότερο σε υπερτασικούς σε σύγκριση με άτομα ίδιας ηλικίας που έχουν φυσιολογική πίεση. Σε προχωρημένη σοβαρή υπέρταση έχουμε βλάβες από τους οφθαλμούς, με αμφιβληστροειδοπάθεια και από τους νεφρούς με λευκωματουρία ή και με ουραιμία. Στην υπέρταση, κυρίως στους ηλικιωμένους, εμφανίζεται συχνότερα ανεύρυσμα της αορτής. Να σημειωθεί ότι, μέχρι την τελική εκδήλωση τέτοιας δυσάρεστης επιπλοκής, μεσολαβούν πολλά χρόνια, κατά τα οποία ο υπερτασικός είναι χωρίς συμπτώματα. Στο χρονικό αυτό διάστημα ο γιατρός με κατάλληλες εξετάσεις μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχουν πρώιμες βλάβες στα όργανα-στόχους της υπέρτασης, όπως η καρδιά, τα μάτια, τα νεφρά, η αορτή και οι καρωτίδες.
Η κληρονομικότητα ευθύνεται πολλές φορές για υψηλές τιμές πίεσης. Αν το σωματικό βάρος βρίσκεται στο φυσιολογικό, αν διακοπεί το κάπνισμα, περιοριστεί το αλάτι σε 5 γραμμάρια την ημέρα και προστεθεί καθημερινό βάδισμα μισής ως μιας ώρας στο ημερήσιο πρόγραμμα, τότε η πίεση έρχεται προς το φυσιολογικό.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Αν με δίαιτα και άσκηση (για παράδειγμα επί τρεις έως έξι μήνες) επιμένει η υπέρταση, τότε χορηγούνται φάρμακα.
Οι κύριες ομάδες των αντιϋπερτασικών φαρμάκων είναι πέντε:
·         Οι α-ΜΕΑ ή αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ (σαρτάνες),
·         Οι ανταγωνιστές του ασβεστίου,
·         Τα διουρητικά,
·         Οι β-αναστολείς,
·         Οι αναστολείς των ιμιδαζολικών υποδοχέων, όπως η μοξονιδίνη.

Οι α-ΜΕΑ συνιστώνται κυρίως όταν η υπέρταση συνδυάζεται με καρδιακή ανεπάρκεια ή σακχαρώδη διαβήτη. Χορηγείται ένα από τα εξής φάρμακα: καπτοπρίλη-Capoten, κναλαπρίλη-Renitec, κερινδοπρίλη-Coversyl, καμιμπρίλη-Triatec, κιναλαπρίλη-Accupron κ.α. Συχνά συνδυάζονται με μικρή δόση θειαζιδικού διουρητικού.
Οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ (σαρτάνες) συνήθως χορηγούνται αντί των α-ΜΕΑ και κυρίως όταν οι α-ΜΕΑ έχουν παρενέργειες, βήχα. Στις σαρτάνες περιλαμβάνονται η λοσαρτάνη-Cozaar, βαλσαρτάνη-Diovan, εμπροσαρτάνη-Teveten, ιρβεσαρτάνη-Aprovel, Karvea, καντεσαρτάνη-Atacand, τελμισαρτάνη-Micardis, Pritor, ολμεσαρτάνη-Olmetec, Olartan κ.α.
Οι ανταγωνιστές του ασβεστίου (Ca) κυκλοφορούν σε δύο κατηγορίες:
α) Παράγωγα της διϋδροπυριδίνης, που μάλλον αυξάνουν τους σφυγμούς χωρίς να επηρεάζουν την εξάπλωση του ερεθίσματος στην καρδιά. Εδώ περιλαμβάνεται η νιφεδιπίνη (Adalat Retard, Glopir, Macorel), η αμλοδιπίνη-Norvasc, Amlotens, Amlopen, η φελοδιπίνη-Plendil, η λασιδιπίνη-Lacipil, Motens, η νιτρενδιπίνη-Baypress, η νισολδιπίνη-Syscor, η λερκανιδιπίνη-Zanidip, η ισδρανδιπίνη-Lomir κ.α. Χορηγούνται σε υπερτασικά άτομα με φυσιολογικούς ή λιγότερους σφυγμούς, ιδίως αν υπάρχει στεφανιαία νόσος, για παράδειγμα, στηθάγχη. Συχνά αυτή η ομάδα συνδυάζεται σ’ ένα χάπι με α-ΜΕΑ ή σαρτάνη για πιο αποτελεσματική θεραπεία της υπέρτασης.
β) Αν οι σφυγμοί είναι αυξημένοι και δεν υπάρχει πρόβλημα διαταραχής του ερεθίσματος, αντί για τους παραπάνω ανταγωνιστές του ασβεστίου, προτιμάται η βεραπαμίλη (Isoptin) ή διλτιαζέμη (Tildiem, Dipen), επειδή ελαττώνουν κάπως τους σφυγμούς και έχουν ισχυρή αντιϋπερτασική δράση, όπως επίσης, ένδειξη και στη στηθάγχη.
Τα διουρητικά στην υπέρταση συνήθως είναι θειαζιδικά σε μικρή δόση των 12,5-25 mg και χορηγούνται σε συνδυασμό με άλλο φάρμακο, για παράδειγμα, α-ΜΕΑ ή σαρτάνη. Σε υπερτασική κρίση προτιμώνται τα ταχείας δράσης διουρητικά, η γνωστή φουροσεμίδη-Lasix ή Frumil. Το Lasix χορηγείται σε υπερτασικούς που εμφανίζουν καρδιακή ή και νεφρική ανεπάρκεια.
Οι β-αναστολείς χορηγούνται συνήθως σε νέους με υπέρταση και αύξηση των σφυγμών. Εδώ περιλαμβάνονται η προπρανολόλη-Inderal, μετοπρολόλη-Lopresor, ατενολόλη-Tenormin, Neocardon, βισοπρολόλη-Pactens, σελιπρολόλη-Selectol, καρβεντιλόλη-Dilatrent, Carvedilen, ναδολόλη-Lobivon, πιντολόλη-Visken κ.α. Οι β-αναστολείς αποφεύγονται όταν υπάρχει σακχαρώδης διαβήτης, αναπνευστική ανεπάρκεια (ΧΑΠ), βρογχίτιδα και περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια. Προτιμώνται όταν υπάρχουν αρρυθμίες, κυρίως ταχυκαρδίες. Το μεγαλύτερο παράπονο από τους β-αναστολείς το έχουν οι άνδρες, πάνω των 50 ετών, λόγω προβλήματος στη στύση.
Τις λιγότερες παρενέργειες έχουν οι α-ΜΕΑ, οι σαρτάνες και η μοξονιδίνη, οι οποίες συνιστώνται ιδιαίτερα όταν η υπέρταση προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια () ή νεφρική ανεπάρκεια ή όταν η υπέρταση συνδυάζεται με σακχαρώδη διαβήτη, συχνά μετά την ηλικία των 60 ετών.
Τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδίως σε μεγάλη ζέστη με τις εφιδρώσεις και την απώλεια άλατος, η υπέρταση υποχωρεί. Γι’ αυτό, συχνά ο γιατρός αναγκάζεται να ελαττώσει την ημερήσια δόση του φαρμάκου, και αν λαμβάνονται περισσότερα από ένα φάρμακα, να κόψει εντελώς το ένα από αυτά.
Μερικές φορές τα αντιϋπερτασικά φάρμακα δεν αρκούν για τη θεραπεία. Συχνά, αυτό οφείλεται σε μειωμένη ή διακεκομμένη λήψη τους από τον ασθενή, ή σε σύγχρονη χρήση ουσιών που εξουδετερώνουν ή μειώνουν τη δράση των αντιϋπερτασικών, όπως είναι τα αντικαταθλιπτικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα κορτιζονούχα, η καφεΐνη, η κοκαΐνη, η ερυθροποιητίνη, ορμόνες του θυρεοειδούς και βέβαια η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας άλατος.

14/12/10

Ψωρίαση και εργασία

Η ψωρίαση αποτελεί χρόνια φλεγμονώδη κατάσταση του δέρματος, η οποία πλήττει περίπου το 1-3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Εκδηλώνεται με τη μορφή ερυθηματωδών πλακών, που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια και οι οποίες αποκολλώνται από το δέρμα. Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Η εκδήλωση της κατάστασης μπορεί να οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση.
·         Η ψωρίαση επηρεάζει την εργασιακή ζωή πολλών ασθενών κι ορισμένες φορές ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στη σταδιοδρομία τους.
·         Εκτός από το άγχος που προκαλεί η ίδια η εργασία, ένα άτομο που υποφέρει από ψωρίαση έχει να αντιμετωπίσει και τα βλέμματα των συναδέλφων του, τα οποία είναι στραμμένα στις βλάβες του.
·         Η ενημέρωση των συναδέλφων σας είναι ένας καλός τρόπος για να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής στο χώρο εργασίας.

Πώς επηρεάζει η ψωρίαση την εργασιακή ζωή;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος για την Ψωρίαση των ΗΠΑ, η ψωρίαση έχει αντίκτυπο στην εργασιακή ζωή του 26% των ατόμων που πάσχουν από ψωρίαση και του 48% των ατόμων που πάσχουν από ψωριασική αρθρίτιδα. Το 10% των ατόμων που ερωτήθηκαν έλαβε κατά τον περασμένο μήνα μονοήμερη ή διήμερη άδεια λόγω της ψωρίασης. Το 74% από αυτούς απουσίασε για ορισμένο χρονικό διάστημα από την εργασία του για λόγους θεραπείας. Άλλες έρευνες που δημοσιεύτηκαν από τη Βρετανική Επιθεώρηση Δερματολογίας εστιάζουν την απουσία από την εργασία λόγω της ψωρίασης και επισημαίνουν τις επιπτώσεις που έχει στην καριέρα των ασθενών. Μπορεί να επηρεάσει την παραγωγικότητα, καθώς και την κοινωνική λειτουργία. Οι ασθενείς αισθάνονται αμήχανα με τους συναδέλφους και τους πελάτες τους λόγω των ορατών βλαβών τους.

Πώς μπορώ να ελέγξω το άγχος στην εργασία;
Η εργασία από μόνη της μπορεί να δημιουργήσει ιδιαίτερο άγχος. Επιπλέον, τα άτομα που υποφέρουν από ψωρίαση πρέπει να τηρούν υπό έλεγχο την κατάστασή τους παράλληλα με τον πόνο και τη δυσφορία που αυτή προκαλεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν να αντιμετωπίσουν τα επίμονα βλέμματα και τις προκαταλήψεις των συναδέλφων τους. Το κλειδί για να ξεφύγετε από αυτόν τον φαύλο κύκλο είναι η καλή προσωπική οργάνωση.
Ένας τρόπος για να νιώθετε καλά στο χώρο εργασίας, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά, είναι να αξιοποιείτε, αν έχετε, το διάλειμμα του φαγητού σε ευχάριστες δραστηριότητες. Το διάλειμμα του φαγητού μπορεί επίσης να αποτελεί μια καλή ευκαιρία για κουβέντα με κάποιον συνάδελφο, με τον οποίον μπορείτε ενδεχομένως να συζητήσετε για την ψωρίασή σας. Σε περίπτωση που γνωρίζετε πότε υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα εκδήλωσης υποτροπής, προσπαθείτε να διευθετείτε τα σημαντικά ζητήματα και να προγραμματίζετε τις συναντήσεις σας κατά τη διάρκεια των περιόδων ύφεσης. Πάνω από όλα, η θετική προσέγγιση θα σας βοηθήσει να διατηρείτε τον έλεγχο της κατάστασης.

Έχει η ψωρίαση αντίκτυπο στην καριέρα μου;
Με δεδομένο τη φυσική και ψυχική δυσφορία που μπορεί να προκαλέσει η ψωρίαση, τα άτομα που υποφέρουν από ψωρίαση θα πρέπει ίσως να σκεφτούν τι είδους καριέρα θα επιλέξουν. Για παράδειγμα, ο χώρος των πωλήσεων απαιτεί υψηλά επίπεδα κοινωνικής αλληλοεπίδρασης, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ιδιαίτερο άγχος. Αν είστε σερβιτόρος ή μάγειρας και έχουν προσβληθεί τα χέρια σας, θα χρειαστεί να μιλήσετε με τον προϊστάμενό σας, αν και υπάρχει πιθανότητα να κρίνει ότι οι πελάτες δεν θα ενοχληθούν. Αν παρουσιάζετε συχνά σοβαρές λεπιδώδεις βλάβες, ίσως να σκεφτείτε να επιλέξετε ένα επάγγελμα που δεν θα απαιτεί να έρχεστε διαρκώς σε επαφή με κόσμο, αν αυτό σας κάνει να αισθάνεστε δυσάρεστα. Όμως, μη ξεχνάτε ότι τα άτομα που υποφέρουν από ψωρίαση συνήθως ανησυχούν υπερβολικά για το πώς η κατάστασή τους επηρεάζει τους γύρω τους. Το αίσθημα δυσφορίας που νιώθετε δεν είναι απαραίτητα ανάλογο με τις βλάβες σας.
Προσπαθήστε να αντιμετωπίσετε ψύχραιμα την ψωρίασή σας. Αν οι συνάδελφοι και οι πελάτες σας δεν αντιδρούν σε αυτήν, προσπαθήστε να χαλαρώσετε και μην υποθέτετε ότι υπάρχει πρόβλημα.

Πρέπει να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για την ψωρίασή μου;
Πρόκειται για προσωπική απόφαση. Εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ψωρίασής σας και τις επιπτώσεις της στους συναδέλφους και την εργασία σας. Μόλις αποφασίσετε να τους μιλήσετε, σκεφτείτε προσεκτικά αυτά που θέλετε (και δεν θέλετε) να τους πείτε. Πρώτα από όλα, συζητήστε το θέμα με τον προϊστάμενό σας. Στη συνέχεια εξηγήστε την κατάσταση στους συναδέλφους που επηρεάζονται περισσότερο από τις βλάβες, τις απουσίες σας κλπ. Χρησιμοποιήστε απλή γλώσσα και τονίστε ότι η κατάσταση είναι ελεγχόμενη, δεν είναι μεταδοτική και δεν επηρεάζει αρνητικά τις εργασιακές σας υποχρεώσεις. Από έρευνα προκύπτει ότι λέγοντας στους συναδέλφους σας ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική μειώνεται η κοινωνική δυσφορία.
Απόδειξη αυτού του γεγονότος ότι οι περισσότεροι ασθενείς αναφέρουν θετική αντίδραση των συναδέλφων τους, αντίθετα με τις προσδοκίες τους. Μόλις οι συνάδελφοί σας αποκτήσουν επίγνωση της κατάστασης, δείχνουν περισσότερη κατανόηση, ενώ η ενημέρωσή τους συμβάλλει στην καταπολέμηση των προκαταλήψεών τους. Η πρωτοβουλία αυτή θα σας βοηθήσει να νιώθετε στήριξη από τους γύρω σας, να προγραμματίζετε πιο αποτελεσματικά τις απουσίες σας, ακόμα και να κανονίζετε τις ώρες εργασίες σας. Φυσικά δεν υπάρχει λόγος να μην αξιοποιήσετε τις ευκαιρίες καριέρας.

8/12/10

Άλλες παθήσεις του ουρογεννητικού συστήματος

ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ
Ο όρος κιρσοκήλη αναφέρεται στην παθολογική διάταση των φλεβών του απιοειδούς αποχετευτικού φλεβικού πλέγματος των όρχεων. Πρόκειται για την πιο συχνή ανατομική ανωμαλία στους άνδρες με στειρότητα (25% έναντι 10 έως 15% στο γενικό πληθυσμό). Τη βρίσκουμε συνήθως στην αριστερή πλευρά, όπου η σπερματική φλέβα εκβάλλει στην αριστερή νεφρική φλέβα. Οι διατεταμένες φλέβες και η λίμναση του αίματος έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό του οσχέου. Υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η κιρσοκήλη επιβαρύνει σταδιακά την ποιότητα του σπέρματος, ενώ η διόρθωση της πάθησης βελτιώνει τις πιθανότητες γονιμότητας. Για το τελευταίο, πάντως, δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί.

ΥΔΡΟΚΗΛΗ
Οι υδροκήλες εμφανίζονται από υπερβολική συγκέντρωση στείρου υγρού μεταξύ των δύο πετάλων του ελυτροειδούς χιτώνα του όρχι στο όσχεο ή κατά  μήκος του σπερματικού τόνου, είτε εξαιτίας υπερπαραγωγής υγρού (φλεγμονή του όρχι) ή εξαιτίας ελαττωμένης απορρόφησής του (φλεβική ή λεμφική απόφραξη στην περιοχή του τόνου ή στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο). Εμφανίζονται συνήθως ως ανώδυνη διόγκωση του οσχέου, αν και υπάρχουν ορισμένοι ασθενείς που αισθάνονται πόνο ή δυσφορία λόγω της παρουσίας της μάζας. Η διαφανοσκόπηση του οσχέου αποκαλύπτει μια ομογενή φωτεινότητα χωρίς σκιές στο εσωτερικό της. Η υδροκήλη μπορεί να είναι συγγενής.

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Ως στυτική δυσλειτουργία περιγράφεται η υποτροπιάζουσα και επιμένουσα αναστολή της περιόδου της σεξουαλικής διέγερσης κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας. Εκδηλώνεται ως μερική ή πλήρης αδυναμία να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί η στύση του πέους. Η σεξουαλική επιθυμία είναι παρούσα, αλλά δεν επιτυγχάνεται στύση εξαιτίας κάποιων παραγόντων που επηρεάζουν το φυσιολογικό στυτικό μηχανισμό. Η δυσλειτουργία της στύσης είναι συχνή διαταραχή παγκοσμίως. Παρόλο που η ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο, δεν είναι παράγοντας που συνδέεται άμεσα με τη διαταραχή. Η φυσιολογική στυτική λειτουργία απαιτεί το συντονισμό αγγειακών, νευρολογικών, ορμονικών και ψυχολογικών παραγόντων. Οποιαδήποτε τοπική ή συστηματική διαταραχή εμπλέκεται με έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες, μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία. Η χρήση ορισμένων φαρμάκων είναι ένας άλλος αιτιολογικός παράγοντας.

ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΥΤΙΚΗΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Ο όρος στυτική δυσλειτουργία αναφέρεται στην αδυναμία να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί στύση επαρκής για ικανοποιητική σεξουαλική συνεύρεση. Μεταξύ των παραγόντων που οδηγούν σε δυσλειτουργία, τα αγγειακά αίτια είναι συχνότερα. Οι σπουδαιότερες αγγειακές διαταραχές είναι η αθηροσκλήρυνση των αρτηριών του πέους και οι φλεβο-αποφρακτικές παθήσεις. Ανάμεσα στους πιο συνηθισμένους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την αρτηριακή ανεπάρκεια του πέους περιλαμβάνονται η υπέρταση, οι δυσλιπιδαιμίες, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα και η ακτινοβόληση στην περιοχή της πυέλου. Οι φλεβο-αποφρακτικές διαταραχές μπορούν να προκληθούν από το σχηματισμό μεγάλων φλεβικών διαύλων που παροχετεύουν τα σηραγγώδη σώματα, από εκφυλιστικές παθήσεις του ινώδη χιτώνα (γηρατειά, σακχαρώδης διαβήτης), από δυσλειτουργία των λείων μυϊκών ινών των σηραγγωδών σωμάτων και από ελαττωμένη χαλάρωση (σε άνδρες με υπερβολικά έντονο αδρενεργικό τόνο).

ΝΕΥΡΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΤΥΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι νευρολογικές διαταραχές, όπως το ΑΕΕ (Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο), η νόσος του Parkinson, η νόσος του Alzheimer, η διαβητική νευροπάθεια, οι σπασμοί από τον κροταφικό λοβό, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος και οι βλάβες του νωτιαίου μυελού παίζουν συχνά αιτιολογικό ρόλο στη στυτική δυσλειτουργία. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να προκαλούν ελάττωση της libido ή να εμποδίζουν την αντανακλαστική στύση. Για να διατηρηθεί η στύση, η ακεραιότητα της αισθητικής κεντρομόλου οδού από την περιοχή των γεννητικών οργάνων είναι υψίστης σημασίας, επειδή είναι υπεύθυνη για το αντανακλαστικό στοιχείο της στυτικής λειτουργίας.

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΤΥΤΙΚΗΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι ορμονικές διαταραχές που οδηγούν σε στυτική δυσλειτουργία είναι η υπερπρολακτιναιμία, ο υπερθυρεοειδισμός, ο υπερθυρεοειδισμός και το σύνδρομο Cushing. Η υπερπρολακτιναιμία οδηγεί σε σεξουαλική και αναπαραγωγική δυσλειτουργία επειδή αναστέλλει τις κεντρικές ντοπαμινεργικές λειτουργίες και επομένως την έκκριση της ορμόνης απελευθέρωσης των γοναδοτροπινών, καταλήγοντας σε υπογοναδοτροφικό υπογοναδισμό. Παρόλο που ο υπογοναδισμός (απότοκος ελαττωμένης παραγωγής τεστοστερόνης ή χαμηλής βιοδιαθεσιμότητας της τεστοστερόνης) σχετίζεται με την ελάττωση της libido, η σχέση του με την ικανότητα στύσης δεν έχει διευκρινιστεί.

ΑΛΛΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΤΥΤΙΚΗΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Στις περισσότερες περιπτώσεις η στυτική δυσλειτουργία είναι αποτέλεσμα κάποιας οργανικής διαταραχής με συνοδό ισχυρή ψυχολογική συνιστώσα. Τα πιο συχνά ψυχογενή αίτια είναι το άγχος της επίδοσης, η έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας, η σεξουαλική ασυμβατότητα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και ορισμένες ψυχιατρικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια. Πολλά φάρμακα αναφέρεται ότι προκαλούν στυτική δυσλειτουργία. Τα αντιψυχωσικά, τα αντικαταθλιπτικά και τα κεντρικώς δρώντα αντιϋπερτασικά μπορούν να εμπλακούν στη μετάδοση των ώσεων στις νευρικές οδούς που παίρνουν μέρος στη φυσιολογική διαδικασία της στύσης. Ο χρόνιος αλκοολισμός, τέλος, είναι ένας συχνός αιτιολογικός παράγοντας της στυτικής δυσλειτουργίας.

7/12/10

Νεοπλάσματα του ουρογεννητικού συστήματος

ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ
Σχεδόν όλοι οι κακοήθεις όγκοι που προέρχονται από το νεφρό αναπτύσσονται στο νεφρικό παρέγχυμα: είναι όγκοι των νεφρικών κυττάρων ή αδενοκαρκινώματα. Οι δείκτες επίπτωσης για το αδενοκαρκίνωμα του νεφρού έχουν αυξηθεί, πιθανώς λόγω της διαθεσιμότητας των εξελιγμένων απεικονιστικών διαγνωστικών τεχνικών. Το πιο συχνό σύμπτωμα του όγκου αυτού είναι η μακροσκοπική αιματουρία, που ακολουθείται από άλγος στις λαγόνιες περιοχές και ψηλαφητή μάζα. Άλλοτε είναι ασυμπτωματικοί και αποκαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο των νεφρών που γίνεται για διάφορους λόγους. Μπορεί να παρατηρηθεί υπέρταση λόγω τμηματικής ισχαιμίας ή συμπίεσης του αγγειακού μίσχου του νεφρού, καθώς και πολυκυτταραιμία, που προκαλείται από αυξημένη δραστηριότητα της ερυθροποιητίνης.

ΔΙΑΣΠΟΡΑ
Άμεση:
-Στον περιφερειακό λιπώδη ιστό μέσω της λιπώδους κάψας.
-Στη νεφρική πύελο.
Αιματογενώς:
-Στους πνεύμονες, τον εγκέφαλο, το δέρμα.
Κατά συνέχεια ιστού στις φλέβες:
-Στη νεφρική φλέβα.
-Στην κάτω κοίλη φλέβα.
-Στο δεξιό κόλπο.
Λεμφογενώς:
-Στους λεμφαδένες της πύλης του νεφρού.
-Στους παρααορτικούς λεμφαδένες.
-Στους λεμφαδένες του τραχήλου.

ΟΓΚΟΣ ΤΟΥ WILM (ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑ)
Είναι ο πιο συνηθισμένος συμπαγής ενδοκοιλιακός όγκος της παιδικής ηλικίας. Απαντάται σε 1 στα 10.000 παιδιά παγκοσμίως. Συνήθως παρουσιάζεται σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών, αν και περιστασιακά παρατηρείται και σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και σπανιότερα σε ενήλικες. Σε 4% των περιπτώσεων ο όγκος του Wilm εντοπίζεται ταυτόχρονα και στους δύο νεφρούς. Πρόκειται για έναν κακοήθη όγκο του νεφρού, εμβρυικής προέλευσης, που αποτελείται από διάφορους συνδυασμούς βλαστικών, στρωματικών και επιθηλιακών στοιχείων. Έχει διαπιστωθεί ένα γενετικό έλλειμμα (WTI, το κατασταλτικό γονίδιο για τον όγκο του Wilm). Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι κοιλιακό άλγος με ψηλαφητή μάζα, αιματουρία, πυρετός, ανορεξία, ναυτία και έμετος. Η εμφάνιση αιματουρίας υποδηλώνει την προσβολή του αθροιστικού συστήματος του νεφρού.

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ
Στάδιο Ι: Ο όγκος είναι περιορισμένος στο νεφρό.
Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος επεκτείνεται έξω από το νεφρό.
Στάδιο ΙΙΙ: Υπολειμματικός όγκος, μη αιματογενής διασπορά.
Στάδιο ΙV: Αιματογενής μετάσταση.
Στάδιο V: Ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη εντόπιση στους νεφρούς.

ΟΓΚΟΙ ΤΟΥ ΟΥΡΟΘΗΛΙΟΥ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΟΥΡΟΦΟΡΩΝ ΟΔΩΝ
Οι όγκοι των ανώτερων ουροφόρων οδών προσβάλλουν το πυελοκαλυκικό σύστημα (νεφρική πύελος και κάλυκες) και τους ουρητήρες. Είναι σχετικά σπάνιοι, καθώς αποτελούν μόνο το 5% όλων των καρκίνων του ουροθηλίου. Το καρκίνωμα του μεταβατικού επιθηλίου είναι η πιο συνηθισμένη ιστολογική εικόνα, ενώ το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι λιγότερο συχνό. Το κύριο σύμπτωμα είναι η αιματουρία, που ακολουθείται από κωλικοειδές άλγος, εξαιτίας της απόφραξης της αποχετευτικής μοίρας από τη μάζα του όγκου. Το καρκίνωμα του ουροθηλίου μπορεί να αναπτυχθεί ως παραλλαγή που σχετίζεται με το κληρονομικό μη πολυποειδές καρκινικό σύνδρομο του παχέως εντέρου.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ
Περίπου το 75% των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι άνδρες. Πρόκειται για τον 5ο σε σειρά συχνότητας όγκο στην Ευρώπη και τον 4ο στις ΗΠΑ. Οι συχνότεροι παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα και η επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνα (όπως οι βαφές της ανιλίνης). Το 80% των όγκων της ουροδόχου κύστης περιορίζονται στο βλεννογόνο της κύστης: ονομάζονται επιφανειακοί όγκοι και ένα ποσοστό από αυτούς έχουν πιθανότητα να μη υποτροπιάσουν. Σε αντίθεση νε αυτούς, οι υπόλοιποι όγκοι φτάνουν μέχρι τη μυϊκή στιβάδα του χώματος της κύστης και είναι πολύ επιθετικοί και καοήθεις. Το σύμπτωμα κλειδί είναι η αιματουρία, συχνά μαζική και ανώδυνη.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη είναι ο πιο συχνός κακοήθης όγκος στους άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών και η επίπτωσή του αυξάνει δραματικά για κάθε δεκαετία της ηλικίας. Ο καρκίνος του προστάτη προέρχεται συνήθως από το αδενικό επιθήλιο και έχει παρόμοια ιστολογική εικόνα με τον φυσιολογικό προστάτη. Οι ορμονικές επιδράσεις παίζουν αναμφίβολα ρόλο στην αιτιολογία του αδενοκαρκινώματος. Σε γενικές γραμμές, εξελίσσεται αργά και μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα απόφραξης της ουρήθρας και αιματουρία. Οι μεταστάσεις στην πύελο, τις πλευρές και τα σώματα των σπονδύλων μπορούν να προκαλούν οστεαλγία.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΟΡΧΕΩΝ
Σεμίνωμα
Περίπου το 95% των περιπτώσεων καρκίνου του όρχι είναι όγκοι των γαμετών και ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό συμπαγών όγκων στους άνδρες ηλικίας μεταξύ 15 και 34 ετών. Η επίπτωσή τους είναι μέχρι και 20 φορές μεγαλύτερη στους ασθενείς με ιστορικό κρυψορχίας. Για ιστολογικούς και κλινικούς λόγους κατατάσσονται περαιτέρω σε σεμινώματα και μη σεμινωματοειδείς όγκους. Το 50% των όγκων των όρχεων είναι σεμινώματα. Μπορεί να είναι αναπλαστικά, συγκυτιοτροφοβλαστικά (από γιγαντοκύτταρα) ή σπερματοκυτταρικά. Οι συνδυασμοί των διαφορετικών ιστολογικών τύπων (σεμινώματα και μη σεμινώματα) είναι συχνοί και γι’ αυτό, επειδή οι μη σεμινωματοειδείς όγκοι είναι περισσότερο επιθετικοί, ο καρκίνος των όρχεων θεωρείται σεμίνωμα μόνο όταν υπάρχει ιστολογικά επιβεβαιωμένο αμιγές σεμίνωμα και με φυσιολογικά επίπεδα α-φυτοπρωτεΐνης (δείκτης για τους μη σεμινωματοειδείς όγκους). Τα κυριότερα συμπτώματα είναι η αύξηση του μεγέθους και της σκληρίας των όρχεων, ασυμμετρία και πόνος.

Οι μη σεμινωματοειδείς όγκοι
Οι όγκοι αυτοί περιλαμβάνουν τύπους, όπως το τεράτωμα, το εμβρυονικό καρκίνωμα, το χοριοκαρκίνωμα και ο όγκος του λεκιθικού ασκού. Το εμβρυονικό καρκίνωμα είναι ο περισσότερο αδιαφοροποίητος κυτταρικός τύπος με πολυδύναμες ικανότητες διαφοροποίησης σε άλλους μη σεμινωματοειδείς τύπους κυττάρων. Ως καρκινικοί δείκτες μπορούν να παράγουν α-φυτοπρωτεΐνη, ανθρώπινη χοριονική γοναδοτροπίνη (hCG) ή και τις δύο. Το χοριοκαρκίνωμα αποτελείται από κυτταροτροφοβλάστες και συγκυτιοτροφοβλάστες και σχετίζεται συνήθως με αυξημένες συγκεντρώσεις της hCG. Το τεράτωμα αποτελείται από κύτταρα σωματικού τύπου από δύο ή περισσότερα στρώματα των γαμετών (εξώδερμα, μεσόδερμα ή εσώδερμα). Τα ώριμα τερατώματα παρουσιάζονται με καλά διαφοροποιημένους ενήλικους κυτταρικούς πληθυσμούς, όπως τα κύτταρα χόνδρου ή αδενικού επιθηλίου. Οι περισσότεροι μη σεμινωματοειδείς όγκοι περιλαμβάνουν αρκετούς ιστολογικούς τύπους και το σεμίνωμα μπορεί να είναι ένας από αυτούς.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του πέους είναι ένας ασυνήθης όγκος και αντιπροσωπεύει μόνο το 1% των θανάτων από καρκίνο μεταξύ των ανδρών που ζουν στις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες. Εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες που έχουν υποβληθεί σε περιτομή και που δεν ακολουθούν ικανοποιητικές πρακτικές τοπικής υγιεινής. Οι τύποι 16 και 18 των ιών των θηλωμάτων HPV σχετίζονται συνήθως με την αιτιολογία του καρκίνου του πέους. Προκαρκινικές βλάβες, όπως η ερυθροπλασία του Queyrat και η νόσος του Bowen, θεωρούνται πρόδρομες μορφές αυτού του καρκίνου. Στην πραγματικότητα περιγράφονται ως καρκινώματα in situ ή ενδοεπιθηλιακά νεοπλάσματα. Τα περισσότερα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα πρωτοεμφανίζονται στη βάλανο, την βαλανοποσθική αύλακα ή κάτω από την ακροποσθία. Η ανάπτυξή τους είναι είτε εξωφυτική, είτε ελκωτική και διηθητική. Η επιπολής εντόπιση επιτρέπει την πρώιμη ανακάλυψή του και συντηρητική αγωγή. Σε ποσοστό μεγαλύτερο από 30% των περιπτώσεων, όμως, ο όγκος καταλαμβάνει τους βουβωνικούς λεμφαδένες, από όπου μπορεί να επεκταθεί.

Νοσήματα που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή

Η διασπορά των νοσημάτων που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή, συνδέεται κυρίως με τη σεξουαλική συμπεριφορά. Η ανεξέλεγκτη σεξουαλική συνεύρεση μαζί με ορισμένες σεξουαλικές πρακτικές είναι οι σχετικοί παράγοντες. Στη σύγχρονη εποχή παρατηρείται αύξηση των νοσημάτων που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή εξαιτίας τριών κυρίως παραγόντων: 1) αύξηση του πληθυσμού και της κινητικότητάς του, 2) δυσκολία μεταβολής των μοντέλων σεξουαλικής συμπεριφοράς και 3) έλλειψη εμβολίων για τις λοιμώξεις αυτού του τύπου.

ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ
Η γονόρροια, το δεύτερο συχνότερο αφροδισιακό νόσημα, είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που προκαλείται από το μικροοργανισμό Neisseria gonorrhea (Ναϊσέρια της γονόρροιας). Αυτοί οι αρνητικοί κατά Gram διπλόκοκκοι βρίσκονται μόνο στους άνδρες και μεταδίδονται μέσω της άμεσης ανθρώπινης επαφής. Μπορούν να βρεθούν με τη χρώση κατά Gram του ουρηθρικού εκκρίματος των συμπτωματικών φορέων της νόσου. Η παθογένεια της λοίμωξης εξαρτάται από τα αντιγονικά χαρακτηριστικά και τις γλυκοπρωτεΐνες των διαφόρων υποτύπων των υπεύθυνων βακτηρίων. Ορισμένοι υπότυποι μπορούν να αποφεύγουν τις ανοσολογικές αντιδράσεις στον ορό και να προκαλούν διάσπαρτη συστηματική λοίμωξη. Η ουρηθρίτιδα είναι η πιο συχνή μορφή λοίμωξης στους άνδρες. Η διασπορά της μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση επιδιδυμίτιδας και ορχεοεπιδιδυμίτιδας. Η περίοδος της νόσησης δηλώνεται από την παρουσία ουρηθρικού εκκρίματος και δυσουρίας.

ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΗ ΟΥΡΗΘΡΙΤΙΔΑ
Η λοίμωξη από τη Ναϊσέρια της γονόρροιας έχει περίοδο επώασης 2-14 ημέρες. Η ονομαζόμενη περίοδος νόσησης χαρακτηρίζεται συχνά από ήπια ενόχληση στην ουρήθρα, που ακολουθείται από δυσουρία και λίγες ώρες αργότερα συνοδεύεται από ένα πυώδες έκκριμα πρασινοκίτρινου χρώματος. Τα χείλη του έξω στομίου της ουρήθρας είναι συνήθως ερυθρά και οιδηματώδη. Η συχνουρία και η επιτακτική ούρηση αυξάνονται καθώς η νόσος επεκτείνεται προς την οπίσθια ουρήθρα. Η μεταγονοκοκκική ουρηθρίτιδα είναι μια συνηθισμένη συνέπεια που προκαλείται από κάποια λοίμωξη από άλλους μικροοργανισμούς όπως τα χλαμύδια. Η επιδιδυμίτιδα δεν είναι συχνή και αν συμβεί είναι συνήθως μονόπλευρη. Η προστατίτιδα ή η προσβολή των σπερματοδόχων κύστεων είναι λιγότερο συχνές.

ΜΗ-ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΗ ΟΥΡΗΘΡΙΤΙΔΑ
Ο όρος μη-γονοκοκκική ουρηθρίτιδα αναφέρεται σε λοίμωξη της ουρήθρας που μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και προκαλείται από μικροοργανισμούς όπως το χλαμύδιο του τραχώματος (Chlamydia trachomatis, που ευθύνεται για το 50% όλων των περιστατικών της μη-γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας), το Mycoplasma genitalium και το Ureoplasma urealyticum. Σε μερικές περιπτώσεις, η διευκρίνιση της αιτιολογίας δεν είναι δυνατή. Η έναρξη των συμπτωμάτων παρατηρείται συνήθως μεταξύ 1 και 4 εβδομάδων μετά τη συνουσία, με ήπια δυσουρία σε γενικές γραμμές και με την εκροή διαυγούς ή βλεννοπυώδους εκκρίματος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο έντονα το πρωί, γιατί τα ξεραμένα εκκρίματα προκαλούν συγκόλληση των τοιχωμάτων του στομίου της ουρήθρας.

ΣΥΦΙΛΗ
Η σύφιλη είναι μια νόσος που μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και προκαλείται από τη σπειροχαίτη Τρεπόνημα το ωχρό (Treponema pallidum) με σοβαρές συστηματικές επιπλοκές. Η λοίμωξη διέρχεται διάφορα στάδια εξέλιξης και μπορεί να λανθάνει για χρόνια. Η κυρίαρχη βλάβη της πρωτογενούς σύφιλης είναι μια εξέλκωση στην περιοχή ενοφθαλμισμού της σπειροχαίτης, η οποία τείνει να επουλώνεται αυτόματα, στους ασθενείς που δεν λαμβάνουν θεραπεία, μέσα σε 4 έως 8 εβδομάδες. Αρχίζει σαν μια ερυθρωπή βλατίδα, που εξελίσσεται γρήγορα σ’ ένα σκληρό ανώδυνο έλκος με ορώδες εξίδρωμα, που περιέχει πολυάριθμα τρεπονήματα. Στους άνδρες εντοπίζεται σε οποιοδήποτε σημείο του γεννητικού, ορθοπρωκτικού ή στοματοφαρυγγικού βλεννογόνου. Περιστασιακά, μπορεί να εμφανιστεί στα χέρια ή σε άλλα σημεία του δέρματος, ως ανώδυνη και συχνά απαρατήρητη βλάβη. Είναι συνήθως η ανεύρεση διόγκωσης των επιχωρίων λεμφαδένων, που παρουσιάζουν ελαφρά σκληρία και είναι ανώδυνοι.

ΕΡΠΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
Η λοίμωξη του γεννητικού ή του ορθοπρωκτικού βλεννογόνου μπορεί να προκληθεί από δύο τύπους του απλού έρπητα: τον HSV-1 και τον HSV-2. Οι πρωτογενείς βλάβες αναπτύσσονται 4 έως 7 ημέρες μετά την επαφή και μπορούν να εξελιχθούν με συμπτώματα γενικής αδιαθεσίας, πυρετό και επιχώρια αδενοπάθεια. Οι βλάβες αυτές εμφανίζονται ως μικρές ομάδες επώδυνων φυσαλίδων που εξελίσσονται σε επιπολής κυκλικές εξελκώσεις που περιβάλλονται από ερυθρή άλω και τείνουν να συνενώνονται. Ύστερα από μερικές ημέρες, σχηματίζονται εφελκίδες πάνω από τα έλκη, τα οποία επουλώνονται συνήθως σε 10 ημέρες περίπου. Στους άνδρες οι βλάβες εντοπίζονται στην ακροποσθία, τη βάλανο, το σώμα του πέους ή γύρω από τον πρωκτό. Οι υποτροπές είναι συχνές γιατί ο ιός εγκαθίσταται στα γάγγλια των ιερών νεύρων και ενεργοποιεί ξανά τη λοίμωξη.

ΙΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ
Η σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) προκαλεί διαφορετικές βλάβες ανάλογα με τον τύπο του ιού (τύποι του ιού HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33 και 35). Κάποιοι από αυτούς, όπως οι τύποι 16 και 18, έχουν σχετιστεί με καρκίνο των γεννητικών οργάνων στις γυναίκες. Οι τύποι 6 και 11 προκαλούν κονδυλώματα στην πρωκτογεννητική περιοχή, τα οποία στους άνδρες μπορεί να εντοπίζονται σε υγρές επιφάνειες, όπως είναι η περιοχή που καλύπτεται από την ακροποσθία, ή η περιοχή της βαλανοποσθικής αύλακας εντός του έξω στομίου της ουρήθρας και στο σώμα του πέους. Στους ομοφυλόφιλους άνδρες εντοπίζεται συχνά στην περιπρωκτική περιοχή και το ορθό. Έχουν εμφάνιση γκρίζων προς ρόδινων, μαλακών και υγρών πολυπόδων, που τείνουν να συγκεντρώνονται σε συσσωματώματα και παρουσιάζουν ανθοκραμβοειδή επιφάνεια.

ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠO ΤΟΝ ΙΟ HIV
Το 1993 το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών κατέταξε τα άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό HIV σε τρεις κατηγορίες: α) ασυμπτωματικά, β) με συμπτώματα που μπορούν να αποδοθούν στον ιό HIV και γ) με AIDS. Μια άλλη κατάταξη βασίστηκε στη μέτρηση των CD4+ T-λεμφοκυττάρων και έχει ως εξής: 1) >500 κύτταρα / μL, 2) 200-499 κύτταρα / μL και 3) <200 κύτταρα / μL. Ο ιός HIV προσβάλλει κυρίως τα CD4+ T-λεμφοκύτταρα, αλλά και άλλα μη-λεμφοειδή κύτταρα, όπως τα μακροφάγα, τα μικρογλοιακά, ενδοθηλιακά και επιθηλιακά κύτταρα. Ο ιός μπορεί να βρίσκεται σε όλα τα υγρά του σώματος και τα εκκρίματα του σώματος (και κυρίως στο αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά, τη μητρικό γάλα και το σάλιο). Η πιο συνηθισμένη οδός μετάδοσης είναι η απευθείας μεταφορά αυτών των υγρών όταν χρησιμοποιούνται μολυσμένα αντικείμενα, όπως οι σύριγγες ή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Σε πολλές περιπτώσεις, η πρώτη εκδήλωση της λοίμωξης από HIV είναι μια ευκαιριακή νόσος ή νεοπλασία.

AIDS
Το AIDS είναι η πιο σοβαρή νόσος μέσα στο ευρύ φάσμα των νοσημάτων που σχετίζονται με τον ιό του HIV. Κατά τη διάρκεια της νόσου οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα όμοια με εκείνα της γρίπης, των πολυνευροπαθειών, των μυοπαθειών, της άσηπτης μηνιγγίτιδας, καθώς και συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, δερματολογικά και πνευμονικά. Όταν έχει εγκατασταθεί η νόσος, είναι σύνηθες να ανευρίσκονται νεοπλάσματα και σοβαρές ευκαιριακές λοιμώξεις, όπου ο πιο δείκτης πρόγνωσης της εξέλιξης της νόσου βρέθηκα να είναι ο συνδυασμός του αριθμού των DG4+ Τ-λεμφοκυττάρων και μετρήσεων του ιικού φορτίου (των επιπέδων του HIV-RNA στο πλάσμα). Οι τυπικές εκδηλώσεις σε ασθενείς με AIDS είναι το σάρκωμα Kaposi, τα ανοσοβλαστικά λεμφώματα, τα πρωτοπαθή λεμφώματα του ΚΝΣ, ο επιθετικός καρκίνος του τραχήλου και οι λοιμώξεις που προκαλούνται από μύκητες, όπως η καντιντίαση, η κρυπτοκόκκωση, η κοκκιδιομύκωση, από κυτταρομεγαλοϊό, ιό του απλού έρπητα, ιστόπλασμα, πνευμονίες που προκαλούνται από Pneumocistis carinii, η σηψαιμία από σαλμονέλα, η τοξοπλάσμωση του εγκεφάλου και το γενικευμένο σύνδρομο καχεξίας.